logo

Tarnów

Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej - Tarnów

Urszulanki Tarnówul. Bema 13
33-100 Tarnów

tel. (014) 628-73-00
tarnow@osu.pl

Diecezja tarnowska
Województwo małopolskie




Prowadzone dzieła apostolskie

Internat w Tarnowie

Bursa w Tarnowie

Bursa Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej w Tarnowie
ul. Bema 13, 33-100 Tarnów 

www.bursa.osu.pl

Z historii klasztoru

Urszulanki przybyły do Tarnowa w lipcu 1877 r. z Gniezna, skąd usunięte zostały przez pruski rząd Bismarcka. Po zamieszkaniu przy ul. Ogrodowej (dziś Bema) w dosyć obszernym domu z oficyną i dużym ogrodem, już we wrześniu 1877 r. otworzyły sześcioklasową szkołę wyższą żeńską z pensjonatem. Zamieszkały w nim przede wszystkim przybyłe z siostrami ich wychowanki z Gniezna. Szkoła ta istniała do 1907 r. W 1904 r. z jej klasy IV i V powstało rozwojowe Prywatne Liceum Żeńskie. Na skutek reorganizacji szkolnictwa ulegało od 1921 r. stopniowej likwidacji. W 1925 r. przestało istnieć. W 1911 r. siostry otwarły prywatne Gimnazjum Realne, które w 1922 r. zostało przekształcone w Gimnazjum Humanistyczne, a następnie w 1933 r. w Gimnazjum Ogólnokształcące. W 1937 r. utworzono pierwszą klasę dwuletniego Liceum Humanistycznego, które miało przygotowywać dziewczęta do studiów. Obok szkół średnich z pensjonatem-internatem (1877-1953) powstały także dwie czteroklasowe szkoły elementarne: w 1892 r. bezpłatna dla uczennic z ubogich rodzin oraz od 1907 r. do 1919 r. - płatna z pensjonatem. Bezpłatna szkoła ludowa w okresie międzywojennym była 3 razy przekształcana. Od 1920 r. była szkołą płatną. Mimo tych zmian przetrwała do 1949 r. z czteroletnią przerwą (1940-1944) w czasie okupacji niemieckiej. Prowadziły też siostry przedszkole w latach 1932-61 oraz od 1921 r. do 1935 r. Prywatne Seminarium Nauczycielskie Żeńskie im. św. Anieli, dla którego szkoła podstawowa stała się szkołą ćwiczeń. Ostatnia matura odbyła się w nim w 1935 roku. W miarę rozwoju szkół, cieszących się wielkim uznaniem i coraz większa liczbą uczennic, rozbudowywano gmachy szkolne i klasztor. Łącznikiem między nimi była duża kaplica z wejściem od ulicy, poświęcona w 1878 roku. Liczne stowarzyszenia religijne oraz koła zainteresowań dawały uczennicom możliwość pogłębienia religijnego i intelektualnego.

Urszulanki Tarnów

Z wybuchem II wojny światowej urszulanki tarnowskie włączyły się w pracę społeczną w mieście. Do 1940 r. pozwolono im także prowadzić szkołę podstawową. Mimo że część domu została zajęta przez Niemców, urszulanki już w październiku 1939 r. włączyły się w tajne nauczanie, które prowadziły przez całą okupację. Kierowała tym s. Letitia Ast, a współpracowało z nią 8 urszulanek i 2 świeckie nauczycielki. Nauczanie tajne było ułatwione dzięki przedszkolu i Szkole Gospodarstwa Domowego, którą siostry prowadziły od 1941 do 1944 roku. Natychmiast po odejściu Niemców rozpoczęły pracę w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum (od 8 lutego 1945 r.). Otworzyły także klasy z przyspieszonym programem nauczania przeznaczone dla młodzieży opóźnionej w nauce z powodu okupacji. Nauczanie objęło ponad 600 dzieci i młodzieży.

Urszulanki Tarnów

Urszulanki Tarnów

Tak jak w wypadku innych szkół urszulańskich i tarnowskie padły ofiarą reżimu komunistycznego. W 1949 r. zamknięto szkołę podstawową. Nękane przykrymi wizytacjami liceum dotrwało do 1953 r., w którym odbyła się matura ostatniej klasy. Przedszkole, które najpierw przeszło pod patronat Caritasu, w 1961 r. zostało siostrom odebrane, a majątek przedszkola przejęło państwo.

Mimo prześladowań ze strony komunistów nie zrezygnowały siostry z działalności pedagogiczno-dydaktycznej. W 1951 r. utworzyły Nowicjat, w którym dziewczeta przerabiały materiał szkoły średniej i przygotowywały się do matury państwowej. Jednocześnie dziewczęta pogłębiały swoje życie wewnętrzne. Włączenie go do Diecezjalnego Instytutu Katechetycznego prowadzonego przez siostry w Krakowie dawało, po ukończeniu 4 letniego kursu katechetycznego, świadectwo uprawniające do nauki religii. Otrzymały je dwa pierwsze roczniki. Nie zapewniały one jednak uprawnień państwowych. Zmieniły więc siostry strukturę Nowicjatu i od 1957 r. do 1981 r. funkcjonował on jako kandydatura zakonna. Dziewczeta mieszkające w niej uczęszczały do różnych szkół państwowych, a siostry pomagały im korepetycjami. Niektóre z nich wstąpiły później do urszulanek.

Urszulanki Tarnów

Urszulanki Tarnów

W 1953 r. otworzyły siostry ponadto stancję dla dziewcząt uczęszczających do szkół średnich i prowadziły ją do 1970 roku. Siostry angażowały się również w pracę parafialną, katechetyczną, w lekcje języków obcych. Przez dwa lata (1956-1958) prowadziły Kurs kroju i szycia. Pracowały też w niższym Seminarium Duchownym w Tarnowie (1948-1963) oraz w Wyższym Seminarium Duchownym (1963-1980). W 1957 r. s. Jolanta Woroniecka zorganizowała świetlicę dla dzieci z rodzin patologicznych. Były tam dożywiane, starsze odrabiały lekcje, a dla młodszych organizowano zabawy. Świetlicę prowadzono do roku 1969, a następnie od 1999 r. jako Świetlicę Profilaktyczno-Wychowawczą dla dzieci i młodzieży przy współpracy z parafią św. Maksymiliana Kolbe.

W latach 70-tych zabrana została kaplica klasztorna pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa i utworzono przy niej rektorat, by następnie wyburzyć niemal 100 letni zabytek stanowiący integralną część XIX-wiecznego klasztoru, a zbudować w jej miejscu nowoczesny kościół parafialny pod wezwaniem św. Maksymiliana Kolbe. Na wiele lat wspólnota musiała przenieść swoją kaplicę zakonną do niewielkiego pokoju na I p. Dopiero w 1986 r. została wybudowana w ogrodzie, przez parafię św. Maksymiliana Kolbe, nowa kaplica dla sióstr - w zamian za dawną. Podtrzymywana była dzięki temu trwająca od 1951 r. tradycja corocznych rekolekcji dla maturzystów. Od kilku lat maturzyści uczestniczą w rekolekcjach organizowanych w specjalnie przygotowanych do tego ośrodkach. Nie korzystają już z klasztornych kaplic, w tym i z naszej.

Urszulanki Tarnów

Urszulanki Tarnów

W 1981 r. powstał w klasztorze Prywatny Żeński Internat dla 50 dziewcząt, uczących się w szkołach średnich Tarnowa. Siostry nadal katechizują zarówno w przedszkolu, jak i w szkołach średnich, obejmując nauką religii ponad 700 dzieci i młodzieży.

Literatura: A. Rogozińska OSU, Szkoły Sióstr Urszulanek w Tarnowie w latach 1877 -1953, Lublin 2002; H. Bobkowska OSU, Sto dwadzieścia pięć lat Urszulanek Unii Rzymskiej w Tarnowie 1877-2002, Tarnów 2002.

Oprac. Urszula Borkowska OSU (2005 r.)

Od 2 lipca 2014 roku internat funkcjonuje pod nazwą: Bursa Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej w Tarnowie.

 

Wielki Tydzień

Teksty liturgiczne Wielkiego Tygodnia ukazują Jezusa bezbronnego, wyśmianego, ubiczowanego, uznanego za kryminalistę skazanego na śmierć krzyżową. Jezus Syn Boży odrzuca drogę zemsty, potęgi czy cudu, nie niszczy swoich wrogów, nie schodzi z krzyża, lecz przyjmuje wszystkie cierpienia dla zbawienia ludzi. Męka Jezusa jest Jego osobistym doświadczeniem, lecz jako Syn Człowieczy – przedstawiciel całej ludzkości - prezentuje także cierpienia i duchową walkę ze złem każdego człowieka.

Na dziś

Tym więcej jest trudu i niebezpieczeństw,
im większej wartości jest przedsięwzięcie.

św. Aniela Merici