Aniela Merici, PISMA - REGUŁA. RADY. TESTAMENT

Tłumaczenie, wstęp i opracowanie Urszula Borkowska OSU, Lublin 1992

Spis treści »    

Nota bibliograficzna

Literatura dotycząca św. Anieli Merici, założonego przez nią Towarzystwa św. Urszuli i pozostawionych przez nią pism ma ponad 400-letnią historię. Niestety nie opracowano dotąd wyczerpującej bibliografii. Uzupełnień wymagają bowiem próby jej przedstawienia podjęte najpierw przez Cecylię Łubieńską OSU w pracy pt. Święta Aniela Merici i jej Dzieło (t. I: Ojczyzna św. Anieli i jej życie, Kraków 1935), kontynuowane przez Teresę Ledóchowską OSU (Angèle Merici et la Compagnie de Sainte-Ursule à la lumiere des documents, vol. 1, Une éducatrice et une apôtre de la Réforme Pré-Tridentine, vol 2, L'évolution de la Compagnie primitive, Rome-Milan 1968, cytowane w skrócie: TL), a ostatnio podsumowane przez L. Mariani, E. Tarolli, M. Sey-naeve (Angela Merici. Contributo per una biografia, Milano 1986, cytowane w skrócie MTS).

Trzy wymienione wyżej prace wprowadziły problematykę mericjańską na drogę badań naukowych. Oparte na rezultatach poszukiwań archiwalnych nie tylko ustaliły podstawowe fakty z życia Anieli Merici i dziejów pierwotnego Towarzystwa św. Urszuli, ale ponadto przyniosły wydania najważniejszych źródeł, wzbogacając je stale dzięki nowym odkryciom.

Obok tych dzieł i zawartych w nich dokumentów historycznych, podstawą wprowadzenia do obecnego wydania pism św. Anieli był wstęp A. Fallera do niemieckiego tłumaczenia Reguły, Rad i Testamentu (Angela Merici. Die Schriften. Kritische Ausgabe, Einsiedeln-Trier 1988), jak również dwie prace dotyczące duchowości i osobowości św. Anieli: Bonifacja Werner OSU, Św. Aniela Merici w świetle swoich pism, Poznań 1958 oraz Teresa Ledóchowską OSU, Św. Aniela Merici. Jej dzieło i osobowość, Poznań 1990. W ukazaniu głównych linii rozwoju dzieła św. Anieli pomocna była praca M. Benedicte Rio OSU, Histoire et spiritualité des Ur-sulines, Rome 1990 oraz zbiorowa praca urszulanek niemieckich: 450 Jahre Ursulinen, Werl 1985.

Literaturę pomocniczą stanowiły prace R. Metza, La consecration des vierges dans l'Eglise Romaine. Etude d'histoire et de la liturgie, Paris 1954 oraz dwa opracowania pozwalające lepiej zrozumieć dzieło św. Anieli na tle reformatorskich ruchów przełomu XV i XVI w.: G. Meersseman, Ordo fraternitatis confraternitate e piet? dei laici nel medioevo, vol 1-3, Roma 1977 oraz M. Bigi, L'Universale salute. Profilo storico dell 'Ordine Franciscano secolare, Roma 1990.

Odnalezienie przez L. Mariani, E. Tarolli i M. Seynaeve rękopisu z tekstem Reguły Towarzystwa św. Urszuli starszym o 20 lat od znanego z druku Turlino, skłoniło do ponownego przygotowania tłumaczenia pism św. Anieli. Jest ono trzecim przekładem na język polski. Pierwszego dokonała Cecylia Łubieńską OSU (Ustawy Towarzystwa św. Anieli Merici, Kraków 1932), drugiego - Teresa Ledóchowską OSU (Św. Aniela Merici, Pisma, Warszawa 1973).

Polskiego tłumaczenia dokonano na podstawie włoskiego tekstu z kodeksu trivulcjańskiego wydanego przez L. Mariani, E. Tarolli, M. Seynaeve (Angela Merici, Contributo per una biografia, Milano 1986, s. 430-458). W przypisach uwzględniono najważniejsze różnice między tą wersją, a Regułą wydaną przez Turlino. Tłumaczenie tekstu Testamentu i Rad oparte jest na uwierzytelnionych kopiach zrobionych z oryginałów pisanych ręką G. Cozzano. Znajdują się one w Aktach Procesu kanonizacyjnego Anieli Merici (Arch. Vat. SCRit. Processus, vol. 341, ff. 946-958), a opublikowane zostały w formie facsimile w pracy S. Angela Merici, Regola. Ricordi. Legat i,cura L. Mariani, E. Tarolli, introd. A. Faller. Brescia 1975, s. 67-117.

Ukazanie się pism św. Anieli Merici nie byłoby możliwe bez życzliwej zachęty ze strony M. Reginy Malińskiej OSU i jej pomocy przy redakcji całego tekstu, a także bez pomocy M. Konstantyny Baranowskiej OSU i M. Natalii Rey OSU przy tłumaczeniu z języka włoskiego. Szczególnie serdecznie dziękuję M. Teresie Ledóchowskiej OSU za przeczytanie tekstu i cenne uwagi. Wynik tej wspólnej pracy ofiaruję moim Współsiostrom.